Bu yaxınlarda dünyanın ən yaxşı 500 universitetinin adı açıqlandı. Qonşu ölkə Türkiyədən 2 universitetin adı da siyahıda yer aldı. Siyahıda Azərbaycan heç bir universiteti ilə təmsil oluna bilmədi.
Bəs bu uğursuzluğun səbəbi nədir? Gələcəkdə hansısa universitetimizin bu siyahıya daxil olmaq şansı varmı?
Məsələ ilə bağlı təhsil eksperti Kamran Əsədov “Yeni Sabah”a deyib ki, dünya reytinqinə düşmək üçün pul vəsaitinə və fəaliyyətə ehtiyac var:
“Siz o siyahıya baxıb görərsiz ki, o siyahıda Qazaxıstanın Nazarbayev universiteti də var, Rusiyanın universitetləri də var. Bilirsiz, Türkiyə universitetləri 2001-ci ildən etibarən bir yola çıxdı. Onlar yaxşı mütəxəssis və ekspertləri, yerli və dünya təcrübəsindən başı çıxanları yüksək əmək haqqı ilə öz universitetlərinə cəlb etdilər. Onlar fəaliyyət planı müəyyənləşdirdilər ki, biz hansı addımlar atmalıyıq ki, 10 ildən sonra universitetlərimiz dünya reytinqində olsun".
Ekspert bildirdi ki, ali təhsil müəssisələrinin dünya reytinqinə çıxmasına təsir edən bir çox amillər var:
"Birinci yerdə duran amil həmin ali təhsil müəssisəsində təhsil alanların sayıdır. Hazırda qardaş Türkiyədə təhsil alan xarici vətəndaşların sayı 200 minə çatır. Azərbaycanda isə bu rəqəm 3700-dür.
İkincisi, tələbələr üçün yataqxana təminatıdır. Bu il Azərbaycanın 54 təhsil müəssisəsində 164 min tələbə təhsil alır. Amma yalnız bu sayın 1,2 faizini yerləşdirməyə yataqxana təminatı var. Azərbaycanda hazırda yataqxanaların sayı 7-dir. Amma Türkiyədə 260 universitet var. Yataqxana sayı 777-dir. Orda 1,5 milyon tələbə var,yataqxanalar isə 800 min nəfəri təmin edir. Azərbaycanda isə bu rəqəm 6 mindir.
Üçüncüsü, elmi-potensiallı elmi tədqiqatların yazılaraq tanınmasıdır. Təəssüf ki, bu Azərbaycanda lokal xarakterlidir. Beynəlxalq arenada iştirakımız sıfıra bərabərdir. Alimlərimizin elmi əsərlərinə, elmi məqalələrinə istinad yoxdur.
Ən əsası isə universitetlər məmurlar tərəfindən yox, menecerlər, təhsili bilənlər tərəfindən idarə olunmalıdır. Azərbaycanın çox gözəl potensialı var. Həm coğrafi mövqeyi, həm siyasi sabitlik və sakitliyi və s. baxımından. Bunlar imkan verir ki, Azərbaycan universitetləri dünya reytinqində 3 ildən sonra yer alsın. Hazırda isə Azərbaycan universitetləri heç ilk 3 minlikdə belə yoxdur.
Ekspertin sözlərinə görə, ən vacib mövzularında biri tələbələrin işlə təmin olunması məsələsidir:
"Azərbaycanın 164 min tələbəsi var. Amma 4 il sonra onların yalnız 42%-i işlə təmin olunacaq, 58% isə işsiz qalacaq. Amma Türkiyənin istənilən özəl universitetinin işlə təminatı 100%-dir. Bunun üçün kariyera mərkəzləri işləyir. Yoxsa bizim kimi tələbənin təhsil haqqına diplom verib, ya Allah yola salma mərasimi deyil. Yəni universitet öz məzununu izləməlidir. Xüsusi təyinatlılar istisna olmaq şərtilə, izim ən yaxşı universitetimizin işlə təmin olunma faizi 21%-dir.
Amma dediyim kimi, istənilən universiteti 3 il sonra dünya reytinqində aparmaq mümkündür. Sadəcə bunun üçün biraz pul xərcləmək lazımdır, bir də bu işi bilənləri buraya cəlb etmək lazımdır”.
K.Əsədov həmçinin bu reytinqdə yer ala biləcək ilk universitetimizin adını da qeyd edib:
“Potensialı olan universitetlərimiz arasında birinci yerdə Bakı Dövlət Universitetidir. Həm tələbə sayı, həm də maddi-texniki bazasına görə. İkinci yerdə İqtisad Universitetidir. Burda həm də vacib olan dünya əhəmiyyətli ixtisasların olmasıdır. Bizdə ölü ixtisaslar var, mühazirələr də bu ilin tələbini ödəmir. Üçüncü yerdə Bakı Ali Neft məktəbini görürəm, sonra Neft və Sənayə Universiteti və s. gəlir. Bu universitetlərin potensialı var amma istək və fəaliyyət olmalıldır”.
