Ukrayna ordusu Rusiya tərəfindən işğal olunan ərazilərin azad edilməsi istəqamətində hərbi əməliyyatlarını davam etdirir. Hazırda Ukraynanın qərb ərazilərində və cənubda şiddətli döyüşlər gedir. Döyüşlərin getdiyi əsas nöqtələrdən biri də Xerson və Nikolayevdir. Nikolaev Regional Dövlət Administrasiyasının rəhbəri Vitali Kim UNİAN-a müsahibəsində cəbhənin Nikolayev və Xerson istiqamətlərində hansı vəziyyətin gözlənildiyini, müharibənin gedişi barədə danışıb. AYNA müsahibəni istinadla təqdim edir:
- Nikolaev vilayəti və Nikolaev şəhəri indi çox gərgin anlar yaşayır. Son 3 gündə raket zərbələrinin sayı çoxalıb, hücumlar intensivləşib. Vəziyyət nə qədər çətindir və ruslar niyə mülki obyektləri vururlar?
- Nikolayev rayonu müharibə başlayandan bəri hər gün atəşə tutulur. Şəhərin özü 230 günün 200 gününü atəşə tutub. Düzünü desəm, biz buna artıq öyrəşmişik. Onlar mülki obyektlərə, mühüm infrastruktur obyektlərinə, habelə hərbi təyinatlı olmayan obyektlərə (məktəblər, uşaq bağçaları, universitetlər, kənd təsərrüfatı müəssisələri, dəniz və liman infrastrukturu) zərbələr endirirlər. 12 iri kənd təsərrüfatı müəssisəsi dağıdılıb və ya zərər görüb. Şəhərdə hazırda sakitlikdir, hərbçilər nəzarət edir, hava hücumundan müdafiə sistemi işləyir.
- Deyilənə görə, indi Nikolaevdə su ilə bağlı çox kəskin problem var. Su təchizatında çoxlu qəzalar olur, şəhər qazılıb, borular tab gətirmir. Bu vəziyyəti necə həll edirsiniz?
- Vəziyyət çətindir, lakin idarə olunur. Hələ aprel ayında Nikolayevi Dneprdən təmiz su ilə təmin edən su təchizatı sistemi partladıldı. Bundan sonra müəyyən müddət su olmayıb, indi su başqa mənbədən əldə edilir. Texniki istifadə üçün nəzərdə tutulmuş su pis və içilməzdir.
- Raket hücumlarının ssenarisi dəyişib. Ruslar Ukraynanın cənubunda, xüsusən Nikolayevə və bölgədəki digər yaşayış məntəqələrinə müəyyən intervalla raketlər atırlar...
- İndi onlar qanadlı raketlərlə Ukraynanın hər yerində kritik infrastruktura hücum edirlər. Bizə qanadlı raketlər atmağa ehtiyac yoxdur, çünki onlar bahalıdır. Ona görə də deyə bilmərəm ki, onlar indi bizimlə hansısa formada taktikalarını dəyişiblər. Daha doğrusu, ölkə daxilini fərqli formada atəşə tutmağa başlayıblar.
-Hava hücumu intervalını artırmaq haqqında nə demək olar? İnsanları mümkün qədər uzun müddət zirzəmilərdə saxlamaq üçün davam edə bilərlərmi?
- Ya bunun üçün, ya da hava hücumundan müdafiə vəziyyətimizi bilmək üçün davam edə bilərlər. Onlar trayektoriyanı dəyişir, uçur və bizim hava və raketdən müdafiə sistemimizin zəif tərəflərini axtarırlar. Bütün Ukraynanı gərgin vəziyyətdə saxlamaq üçün intervalı artıra bilərlər. Həm də daxildə insanlara deyirlər ki, “baxın, biz qalib gəlirik”. Əslində isə məğlub olurlar.
- Onlar uğur illüziyası yaradır və bu informasiya səs-küyü ilə cəbhədəki real uğursuzluqları örtməyə çalışırlar. Gəlin hava hücumundan müdafiə sistemindən danışaq. İndi onun vəziyyəti necədir?
- Biz hava hücumundan müdafiə sistemimizi müzakirə edə bilmərik. Deyə bilərəm ki, bizim əsgərlərimiz indi yaxşı iş keyfiyyəti nümayiş etdirir və imkan daxilində raketlərin böyük faizini vururlar. Başqa hallardan danışmaq müdafiəmizə zərər verə bilər.
- İran pilotsuz təyyarələri nə qədər problem yaradır və biz onlarla effektiv şəkildə məşğul olmağı öyrənirikmi? Niyə daha çox Ukraynanın cənubuna uçurlar?
- İranın pilotsuz təyyarələri Rusiya terrorizmi üçün əlavə vasitədir. Onlar ucuzdur, uzağa uçmurlar, ona görə də problemdir. Biz öyrənirik, onlar da öyrənirlər. Məsələn, onlar mühərrikləri söndürür və zərbədən dərhal əvvəl işə salırlar.
Niyə cənub? Onlar məlum hava hücumundan müdafiə vasitələri ətrafında uçduqları üçün çay yatağı və ya digər landşaft obyektləri boyunca aşağı hündürlükdə marşrutlar düzəldirlər ki, böyük hava hücumundan müdafiə sistemləri onları radarlarla tuta bilməsin.
- Ukraynada artan hücumla bağlı Putinin bir planı varmı?
- Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının katibinin dediyi kimi, indi zəiflik nümayiş etdirirlər. Bu, rus auditoriyası üçün populist addımdır və bu, Rusiya ordusunun guya nəsə edə biləcəyini göstərir. Döyüş meydanında bunu göstərə bilmirlər, hər yerdə geri çəkilirlər. Əsgərlərimiz uğur qazanırlar. Amma ruslar mülki infrastrukturu, dinc şəhərləri dağıtmaqla “qalib” mənzərəsi yaratmaq istəyirlər. Məncə, məqsəd budur.
- Rusiyadakı səfərbərlik müharibənin gedişinə necə təsir edir? Artıq Xerson istiqamətində səfərbər olunanlardan varmı?
- Bəli, birinci dalğadan artıq qismən var. Onlara nə qədər gülsək də, nə qədər imkansız olsalar da, yenə də insandırlar. Onların müəyyən faizi isə atış edə bilirlər. Bu, əlbəttə, bizə problemlər əlavə edir. İstəsələr də, istəməsələr də orada olub silahlı qüvvələrimizi təhdid edəcəklər. Biz daha çox çalışmalı olacağıq.
Danışmalı, təhlil etməli olan hərbçilərdir. Sadəcə onu başa düşürəm ki, çoxlarının motivasiyası yoxdur, təslim olmaq istəyirlər, hazır deyillər. Onlar ölmək istəmirlər.
- Artıq neçə nəfər cənub istiqamətində təslim olub?
- Rəqəmlərlə deyə bilmərik. Deyə bilərik ki, bizim “Yaşamaq istəyirəm” layihəsi yaxşı işləyir, müraciətlər var, baxılır. Neçə faiz könüllü təslim olub, bilmirəm. Amma “Vətən uğrunda öləcəm” devizi onlarda yoxdur. Beyni yuyulmuş bəziləri hələ də bunu deyir, amma kütlə ilk atəşdən sonra səhvən müharibəyə gəldiklərini və aldandıqlarını çox tez başa düşürlər.
- Xersona əks-hücum əməliyyatları necə gedir? Krım körpüsü hücuma necə təsir etdi?
- Əlbəttə, uğurla. Biz təmkinlə hərəkət edirik. Çünki biz əsgərlərimizi qoruyuruq, hər can üçün vuruşuruq. Ona görə də ordu daha diqqətli olmalıdır. Hərbi analitiklərin fikrincə, Krım körpüsü yarımada boyunca mürəkkəb logistikaya malikdir. İstənilən şəkildə təsir edəcək, ancaq müəyyən müddətdən sonra. Hazırda Antonovski və Kaxovka körpüləri rus işğalçılarının maddi-texniki təchizatla bağlı problemlərinin olmasına təsir edib.
Ümid edirəm ki, Krım körpüsü planlara ciddi təsir göstərəcək. Ruslar indi ən azı başa düşürlər ki, bu, mümkündür.
- Xersonun azad edilməsi Nikolayevə və bölgəyə necə təsir edəcək?
- Ən azı yeddi aydır işğalçıların nəzarətində qalan insanlarımızı azad edəcəyik. İkincisi, cəbhə xəttinə qədər olan məsafədir. Dneperi məcbur etmək çox çətindir, ona görə də bu yaxşı bir məqam olacaq. Ruslar artıq Dneprdən o tərəfə də müdafiəyə hazırlaşırlar. Biz Xersonda dayanmaq fikrində deyilik. Hərbçilərin vəzifəsi hər yeri azad etməkdir.
- Xerson istiqamətindəki işğalçıların əhval-ruhiyyəsi haqqında informasiya varmı?
- Prinsipcə, hər yerdə vəziyyət eynidir. Bəzi işğalçılar arxaya baxmadan qaçır, bəziləri məlumatları bizə verir, digər hissə döyüşür. Onların hər birinin ağlında nə olduğunu anlamıram. Onların geri çəkilməyə imkan verməyən dəstələri var, bu faktdır. Döyüşmək istəyən hərbçilər var, o cümlədən, çeçenlər. Döyüşməyə hazırlaşırlar, amma cəbhə xəttində bunu etmək istəmirlər, ona görə də dəstələrə və ya arxa cəbhəyə gedirlər, şəhərlərimizi artilleriyadan atəşə tuturlar.
Ən çox piyadalar əziyyət çəkir və həqiqətən də çoxlu zərər görürlər. İlk ölən piyadadır. Buna görə də, ən çox onlar ruhdan düşüblər və sadəcə ölümə göndərildiklərini başa düşürlər.
- Onların ruhdan düşdüyünü və qaçmağa hazır olduqlarını nəzərə alsaq, Xersonu az qan tökməklə alacağımız ehtimalı varmı?
- Hər zaman ehtimal var və mən buna inanmaq istəyirəm. Amma düşmən yoxdurmuş kimi plan qura bilmərik. Düşmən müəyyən qüvvə və vasitələrlə, öz planı ilə ərazidə mövcuddur. Rusların şəhəri tərk etmək fikrində olmaması faktdır. Amma onların qaçmağa hazırlaşması da faktdır.
- Nikolayevə hücum etmələri və işğala nail olmaları ehtimalı varmı?
- Şəhərin infrastrukturu baxımından hücum etmək çox çətindir. Onlar Mariupolu iki ay tutmağa çalışdılar, Nikolaev isə ərazi baxımından daha böyükdür və bizim də hazırlaşmaq üçün yeddi ayımız var idi. Biz hücum əməliyyatları aparırıq, ona görə də Nikolayevə hücumu indi müzakirə etməyin mənasız olduğunu hesab edirəm.
- Krımın, Donbassın və bütün ərazilərin azad edilməsindən sonra gələcəyi necə görürsünüz?
- Düşünürəm ki, Krımla bağlı hər şey yaxşı olacaq. Donbassla çox güman ki, daha çətin olacaq. Krım həmişə muxtariyyət olub, lakin eyni zamanda krımlılar Ukraynanın bir hissəsi kimi özlərini krımlı hesab edirdilər. Bunun necə olacağını təxmin etməyə hazır deyiləm. Hər halda bu ərazi Ukraynaya məxsusdur. Çoxları, əlbəttə ki, 8 ildir Rusiya Federasiyasının təbliğatına məruz qalıb, amma təbliğatı məhv etməkdən başqa yol yoxdur. Orada insanlarla işləməli olacaqsan, çünki çoxları rusiyayönlüdürlər.
Yalnız rus televiziyalarında “biz burada körpələri yeyib rusca danışanları öldürürük”. İndi sizinlə rus dilində danışırıq. Və Krımla da heç bir problem olmayacaq. Rusca danışacaqlar, amma ukraynalı olacaqlar. Nə olsun?
- Xerson bölgəsinin sakinləri ilə nə etmək lazımdır? Siyasət nə qədər sərt olmalıdır?
- Bu mənim qərar vermək səlahiyyətimdə deyil. Müəyyən təhlil aparılacaq, sonra onlarla necə məşğul olunacağına dair qərarlar veriləcək. Ruslarla əməkdaşlıq edənlərə gəlincə, onlar prinsipsiz insanlardır. Demək olmaz ki, onlar ideoloji cəhətdən Rusiyaya bağlıdırlar. Onların vecinə deyil, pul və güc istədikləri üçün vətənə xəyanət edirlər.
