Rusiya həm öz ərazisində yaşayan xalqlara münasibətdə, həm də qonşu dövlətlərə münasibətdə imperiya siyasətindən əl çəkməlidir
Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Rusiya Federasiyasının tarixən ukraynalıların yaşadığı əraziləri ilə bağlı fərman imzaladı. Sənəd Rusiyanın Krasnodar diyarı, Belqorod, Bryansk, Voronej, Kursk və Rostov vilayətlərində yaşayan ukraynalılarla bağlıdır. Bu, aqressiv Rusiya-Ukrayna müharibəsində Kremlin “rus torpaqlarının geri qaytarılması” arqumentini məhv edir. Amma bu, Ukraynanın Rusiyaya hər hansı ərazi iddiası demək deyil.
Fərman bir neçə vətəndaşlıq haqqında qanun layihəsi kimi, ukraynalıların təkcə Ukraynada ərazisində yaşamadığının sübutudur. Ukrayna ictimaiyyətinin, Ukrayna xalqının dünyanın müxtəlif ölkələrində, o cümlədən rəhbərliyi Kiyevə qarşı çirkin müharibə aparan ölkədə öz nümayəndələri var. Beləliklə, xatırladırıq ki, Rusiya Federasiyasının özündə də ukraynalılar var. Üstəlik, fərmanda adı çəkilən ərazilər ukraynalıların tarixi yaşayış yerləridir.
Bu, ona görə vacibdir ki, Rusiya indi Ukraynaya qarşı ərazi iddiaları irəli sürür. Kreml ruslar demişkən, “rus torpaqlarını” ilhaq edir. Əslində bunlar ukraynalıların tarixən yaşadığı torpaqlardır, lakin tarixən çoxmillətli (Krım kimi) olan torpaqlardır. Amma bu fərmanla Kiyev ruslara xatırladır ki, Rusiya ərazisində ukraynalılar da yaşayır və bu, tarixən də olub. Həm də təkcə fərmanda qeyd olunan rayonlarda deyil.
Məsələn, Uzaq Şərqi və ya ukraynalıların onilliklər boyu yaşadıqları Qərbi Sibir ərazisini də xatırlamaq olar. Çünki oralarda da ukraynalılar kompakt şəkildə yaşayıblar.
Ümumiyyətlə, bütün bunlar əslində Rusiyanın arqumentini məhv edir, Rusiyanın Ukraynadakı tarixən “Rusiya torpaqlarını” geri qaytarması fikrinin gülünc olduğunu göstərir. Axı bu məntiqlə hərəkət etsək, Rusiya öz ərazilərinin böyük hissəsini tarixən orada yaşamış digər xalqlara verməlidir. Beləliklə, bu arqument işləmir. Bu mənada Ukrayna Prezidentinin sözügedən fərmanı təkcə simvolik məna daşımır, həm də ruslara xatırladır ki, onların işğal olunmuş ərazilərlə bağlı arqumenti işə yaramır, ona görə də tarixi reallıqlardan çıxış etmək lazımdır.
Fərmanda qeyd olunan ukraynalılarla Rusiyanın əsarətində olan xalqlar arasında qarşılıqlı əlaqələrin inkişafı tezisinə gəlincə, bu, rus imperializminə qarşı mübarizə strategiyasının elementidir. Bunun qeyd edilməsi Rusiyanın çoxmillətli xarakterini xatırladır. Ona görə də Rusiya həm öz ərazisində yaşayan xalqlara münasibətdə, həm də qonşu dövlətlərə münasibətdə imperiya siyasətindən əl çəkməlidir. Əgər əl çəkməsə, bu imperiya gec-tez öz mövcudluğunu dayandıracaq.
Sadə sözlə desək, əgər Rusiya özünü bir imperiya kimi apararsa, o zaman ukraynalılar, o cümlədən Rusiya ərazisində yaşayan digər xalqlar qarşılıqlı əlaqədə olacaqlar ki, bu da Rusiyanın özü üçün pis nəticələnəcək.
Müəllif: Vladimir Fesenko - “Penta” Tətbiqi Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin İdarə Heyətinin sədri.
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA