Geriyə bir sual qalır: Trampı kim və ya kimlər öldürmək istəyib?-ARAŞDIRMA


ABŞ prezidenliyinə namizəd, eks-prezident Donald Trampa sui-qəsd təşkil edildi. Tramp yüngül xəsarət alsa da, atəş açmaqda şübhəli bilinən şəxs hadisə zamanı öldürülüb. Geriyə bir sual qalır: Trampı kim və ya kimlər öldürmək istəyib?
Əvvəlcə onu deyim ki, ABŞ tarixində siyasi motivli sui-qəsdlər kifayət qədər çoxdur. Bu günə qədər 13 ABŞ prezidenti sui-qəsd cəhdindən xilas olub, lakin ölkənin 46 liderindən 4-ü öldürülüb. Bundan başqa, şantajlar, təhdidlər, qarayaxma kampaniyaları da ABŞ siyasi sistemi üçün xarakterik əlamətlərdir. Bir çox hallarda isə bu kimi insidentlər ciddi araşdırılmır və ört-basdır edilir. Tramp olayı da böyük ehtimalla belə olacaq.
D.Tramp sui-qəsdi ilə bağlı ilkin iki versiya irəli sürmək olar:
Birincisi, sui-qəsdi ABŞ dərin dövləti təşkil edib. Bu versiya kifayət qədər inandırıcıdır. Belə ki, ABŞ tarixində sui-qəsdlə həyatını itirən 4 prezidentin (Avraam Linkoln, Ceyms Abram Qarfild, Vilyam Mak-Kinli və Con Kennedi) bir otaq cəhəti var. Bu 4 şəxs ABŞ-da ya köklü dəyişiklik etməyə, ya da dərin dövlətin planlarını pozmağa çalışıb.
Misal üçün Avraam Linkoln ABŞ-da quldarlığı bitirməyə çalışırdı və bunu ölkəni vətəndaş müharibəsinə səbəb olması bahasına etdi. A.Linkoln müharibədə qələbə qazandı, lakin hədəfinə tam nail olmadan öldürüldü. Con Kennedi isə Vyetnam müharibəsini bitirmək istəyirdi. Bu günə qədər də onun sui-qəsd səbəbinin məhz bu olduğu deyilir.
Düzdür, adıçəkilən şəxslər öldürüləndən sonra onların istədiyi şeylər yenə də oldu. Lakin burada əsas məsələ ABŞ-da fərdlərin deyil, sistemin nə istədiyidir. Dərin dövlət yeniliyə açıq deyil, amma ona müqavimət göstərilməyəcəyini anladıqda onu qəbul edir. Yəni bir dəyişiklik olacaqsa, onu ABŞ prezidentləri yox, sistem etməlidir.
Trampa gəldikdə isə heç şübhəsiz, o, ABŞ siyasi sitemini köklü şəkildə dəyişmək istəyən bir şəxsdir. Özü də o bunu çəkinmədən etiraf edir. Tramp Baydendən fərqli olaraq qlobalist deyil, milli dövlət tərəfdarıdır. Təsadüfi deyil ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və bir sıra digər ABŞ-ın rəqibi, hətta düşməni olaraq gördüyü dövlət başçıları ilə onun yaxşı əlaqələri var. Tramp sələflərindən fərqli olaraq dərin dövlətin hansısa qərarına qarşı çıxmır, bütövlükdə ABŞ sistemini dəyişdirib dərin dövləti aradan qaldırmaq istəyir. Görünür, bu da onu hədəfə gətirib.
İkincisi versiya: Sui-qəsdi heç kəs sifariş verməyib, Tramp özü təşkil edib. Əslində, bu versiya da inandırıcıdır. Məsələ ondadır ki, Trampı öldürən şəxs Pensilvaniya ştatından 20 yaşlı gənc Metyu Kruksdur. O, hadisə yerindəcə öldürülüb. Mümkündür ki, Tramp gənc Metyu Kruksu pul ilə ələ alıb və həbsdən qısa zamanda çıxacağı vədinə inandırıb. Hadisə əsnasında onu öldürərək isə izləri aradan qaldırıb.
Trampın özünə sui-qəsd təşkil etməsi versiyasını inandırıcı edən bir digər məsələ də hadisədən sonra olaydan seçki kampaniyasında geniş şəkildə istifadə edilməsidir. Onsuz da hazırkı prezident Cozef Baydenin reytinqdə üstələyən Tramp son olayla prestijini daha da artırdı.
Hər iki versiya inandırıcı olsa da, boşluqlar var. Ən böyük boşluq sui-qəsdin icraçısı 20 yaşlı gənc Metyu Kruks faktorudur. Trampa sui-qəsdi dərin dövlət təşkil edibsə, bunu niyə gənc, təcrübəsiz birinin əli ilə etsin? Aydın məsələdir ki, bu iş üçün kifayət qədər peşəkar killer tapmaq olardı. Və ya əgər Tramp özünə sui-qəsd təşkil edib şou yaratmaq istəyirdisə, bunu 20 yaşlı gəncə etibar edərdimi?
Trampa dərin dövlətin sui-qəsd törətməsi daha inandırıcı görünür. Belə ki, dərin dövlət Trampı öldürmək istəsəydi, bunu rahatlıqla edərdi. Prezidentlərin belə öldüyü ABŞ-da namizədin ölməsi o qədər də çətin olmamalıdır. Görünür, dərin dövlət Trampa sadəcə xəbərdarlıq edib. Mesaj isə açıqdır: növbəti dəfə güllə Trampın qulağına yox, başını dəyə bilər. Bunu isə 20 yaşlı gənc Metyu Kruks deyil, peşəkar sui-qəsdçi edə bilər. Trampın bunu nə qədər ciddiyə alacağını isə zaman göstərəcək.
Müəllif: Politoloq Turan Rzayev,
Siam-az.com
Tarix: 15-07-2024, 15:11
Xəbəri paylaş



Xəbər lenti

Gündəm

Əyalət

Siyasət

Cəmiyyət

Hadisə

Şou biznes

Sosial

İdman