Məktəb dərslikləri ilə bağlı haqlı iradların, şikayətlərin olması heç kimə sirr deyil.
I sinif şagirdləri üçün hazırlanan Azərbaycan dilindən “Yay tətili” adlı tapşırıqlar jurnalında bir sual diqqət çəkir.
Tapşırıq belədir:
Böyük hərflərlə yazılmalı olan sözləri tapın, itin yuvasına aparın. Həmin sözləri düzgün şəkildə yazın:
İt Ağdamı, Ağdərəni, Kəlbəcəri, Laçını, Şuşanı götürərək yuvasına, yəni Ermənistan yazılan yerə aparır.
Bu nə biabırçılıq, nə rəzillikdir? İt Ağdamı, Ağdərəni, Kəlbəcəri, Laçını, Şuşanı götürüb, niyə yuvasına, yəni Ermənistana aparmalıdır ki? Bu, torpaqlarımızı Ermənistana təhvil vermək deməkdir. Onsuz da həmin torpaqlar 26 ildir ki, düşmən tapdağı altındadır və uşaqlarımıza da belə tapşırıq verməklə sətiraltı da olsa o rayonları Ermənistana vermiş oluruq.
Bəziləri deyəcək ki, bu, texniki səhv də ola bilər, tamam. Tutaq ki, əlavə dərs vəsaitinin redaktoru, korrektoru yanlışlığa yol verib. Bəs kim zəmanət verir ki, erməni kəşfiyyatı və yaxud onlara işləyən kimlərsə bu işi görə bilməz? Gülməli səslənə bilər, ancaq ötən ilin əvvəllərində düşmən kəşfiyyatının Azərbaycan ordusuna, cəbhəyanı kənd sakinlərinin arasına sızdığı hər kəsə bəllidir. Bu barədə güc strukturlarının birgə açıqlaması ilə cinayət işi də açıldı.
Kim zəmanət verə bilər ki, düşmən kəşfiyyatı təhsil və elm sahəmizə də sızmayıb? Bu sualın yaranmasına əsas da var. Çünki bu, artıq ilk fakt deyil.
Belə faktlardan biri bu yaxınlarda sosial şəbəkədə yayılmışdı. I sinif riyaziyyat dərsliyində tapşırıqlardan birinin üç sətri rəngli işarə ilə verilmişdi. Həmin rənglər qondarma DQR-in “bayrağı”nı əks etdirirdi. Belə bir sual ortaya çıxır: bu dərs vəsaiti hazırlanan zaman bunlara nəzarət edən varmı?
Yaranan sual və iradlara Təhsil nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri Cəsarət Valehov Yenicag.az-da cavab verib.
Onun sözlərinə görə, sözügedən “Yay tətili” adlı tapşırıqlar jurnalının Təhsil Nazirliyinə heç bir aidiyyatı yoxdur:
“Bu cür məsələlərə görə nazirlik heç bir məsuliyyət daşımır. Ola bilər ki bunu hansısa fiziki bir şəxs və ya şirkət dərs vəsaiti kimi çap edib”.
Məsələ ilə bağlı təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib ki, milli-etnik zəmində olan düşmənçiliyi şagirdlərə aşılamaq olmaz:
“Biz Bakıda metronun olduğuna sevinirik. Amma 1967-ci ildə metronun tikintisi zamanı stansiyanı qəsdən İçərişəhər tərəfdən salıblar ki, zaman-zaman silkələnmələr baş versin və tarixi binalar dağılsın. Təbii ki, bu işlərə rəhbərliyi ermənilər edirdilər. Dərsliklərdəki tapşırıqlar da istər şagirdi, istərsə də tələbəni humanizmə, insanpərvərliyə sövq etməlidir. Qıcıqlandırıcı nəsə etmək olmaz. Sözügedən əlavə dərs vəsaitində bu konsepsiya pozulub. Azərbaycan tolerant ölkədir. Bizim Ermənistanla problemimiz Dağlıq Qarabağla bağlıdır. Biz o torpaqlara qayıdacağıq. Dağlıq Qarabağla Ermənistanı qarışdırmaq olmaz. Və üstəlik, dərslikdə qondarma DQR-in “bayrağı”nın rənglərini təbliğ etmək yolverilməzdir. Bu, bizdə bir qorxu yaradar: görün erməni kəşfiyyatı nə qədər irəli gedə bilib ki, bayraqlarını təbliğ edirlər. Ümumiyyətlə, dərsliklərin redaktoru, korrektoru, dizayneri öz işlərinə olduqca diqqətli yanaşmalıdırlar. Bu, çox təhlükəli məsələdir”.
Təhsil nazirliyi rəsmisinin “məsuliyyət daşımırıq” cavabına gəldikdə isə ekspert bildirib ki, gərək bundan sonra jurnalistlər təhsillə bağlı suallarını Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə və ya Dövlət Baytarlıq Nəzarəti Xidmətinə ünvanlasın:
“Ölkədə dərslik vəsaitini müəyyən edən qurum Təhsil Nazirliyidir. Onlar mütləq şəkildə bu məsələlərə qarşı çıxmalıdırlar. “Mən çap etməmişəm”, deyib, boynundan atmaq məsuliyyətsizlikdir. Əgər bu kitab məktəbə gedirsə, Təhsil Nazirliyi buna baxmağa borcludur. Təhsil Nazirliyi boyun qaçırtmaqla özünü biabır edir. Bəs kimə müraciət etməliyik? Gedib Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən soruşaq? Məktəbli qız zorlandı… “bizlik deyil; məktəblilər arasında əxlaqsızlıq yayıldı… “bizlik deyil”! Bəs kimlikdi? İnsanlar uşaqlarını məktəblərə, yəni Təhsil Nazirliyinə etibar edir, onlar da hər məsələdə deyir ki, “bizlik deyil”. Sadəcə olaraq ayıbdır”.
Ləğv edilmiş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin sabiq şöbə rəisi, polkovnik-leytenant İlham İsmayıl məsələyə münasibət bildirərək deyib ki, bu sahəyə ciddi nəzarət olmalıdır:
“Burada təsadüf və ya bizim qavramamızla əlaqədar şübhə də ola bilər. Əsas olan nəzarətdir. Çünki düşmən bu kimi məsələlərdə rəmzlərdən istifadə etməklə gələcəkdə özünə sübut yeri hazırlayır.
Bir xırda detal deyim: 1988-89-cu illər idi. Onda mən Gəncədə Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsində işləyirdim. Həmin ərəfədə Nizami Gəncəvinin məqbərəsində yenidənqurma işləri aparılırdı. Bir gün zəng vurdular ki, bəs qazıntı zamanı bir daş tapılıb, xahiş edirik, gəlin. Əraziyə gedəndə gördüm ki, bir daş tapıblar, üstündə erməni əlifbası ilə yazı var. O zaman artıq Dağlıq Qarabağda hadisələr başlamışdı. Erməni dilində yazılmışdı:”burada aşıq yatıb”. Sonradan araşdırma apardıq, məlum oldu ki, Nizami Gəncəvinin məqbərəsi düzələn zaman iş icraçısı da, müavin də, fəhlələrin çoxusu da erməni olub. Ermənilər həmin daşı qəsdən basdırmışdılar. Müharibə şəraitində yaşadığımız, Dağlıq Qarabağ problemimiz olduğu bir zamanda belə şeylərə nəzarət mütləqdir. Simvolika adi bir şey deyil. Mart ayının 18-də Rusiyada prezident seçkiləridir. Hər kəs bilir ki, Krımın işğalı günü olduğu üçün Rusiya məhz bu günü seçib. Bu cür məsələlərdən istifadə edərək, bəzi məsələləri də sübut ediblər. Ona görə də mütləq nəzarət lazımdır”.
Qeyd edək ki, I sinif şagirdləri üçün hazırlanan Azərbaycan dilindən “Yay tətili” adlı tapşırıqlar jurnalı “Qələm MMC”yə məxsusdur.
Səxavət Məmməd
