ÜST pandemiyanı niyə bitirmir - immunitet də yaranıb, vaksinasiya da yetərlidir, amma...

Politoloq: “Pandemiyadan siyasi maraqlar üçün istifadə gələcəkdə təhlükəli tendensiyalardan xəbər verir”
COVİD-19 virusunun süni şəkildə yaradıldığı və qəsdən yayıldığına dair qənaətlər qətiləşdikcə, pandemiyanın müddətinin də siyasi bir qərar kimi verildiyinə şübhə qalmır. Çünki bu məsələdə artıq sanki iki qütb yaranıb, biri pandemiyanı geridə qoymağı, digəri davam etdirməyi öz məqsədlərinə uyğun sayır.
Məsələn, iki ay öncə ÜST belə bir məlumat açıqlamışdı ki, COVİD-lə mübarizədə ən yaxşı nəticə əldə olunub və ilin sonunadək pandemiyanın bitirilməsi ilə bağlı qərar açıqlana bilər.  
Cəmiyyətlə bu qərarı gözləməkdə ikən ÜST-in rəhbəri fərqli bir mövqe sərgiləyib. “COVİD-19 göstərdi ki, sağlamlıq risk altında olanda hər şey risk altına düşür” deyən Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus G-20 liderlərinin zirvə toplantısında çıxışı zamanı söyləyib: “Əsrin ən ağır sağlamlıq böhranı 6 milyon insanın həyatına son qoyub və ticarət, turizm, biznes, təhsil, geosiyasət və s. sahələrə trilyonlarla dollar ziyan vurub. COVİD-19-a qarşı kollektiv mübarizəmizdə çox uzun bir yol qət etmişik, lakin pandemiya hələ arxada qalmayıb”.
Əvvəldən də deyildiyi kimi, COVİD-19 heç zaman yox olmayacaq, sadəcə, insanlar buna bir qrip virusu kimi öyrəşəcək və həyat belə də davam edəcək. Müşahidələr göstərir ki, insanlar kifayət qədər vaksinasiya olunublar, kollektiv immunitet də maksimum formalaşıb. Bəs belə bir durumda pandemiyanı niyə sonlandırmaq istəmirlər? Bunun arxasında hansı məqsədlər dayana bilər?
Bu arada ABŞ Prezidenti Co Bayden G-20 sammitində koronavirusa yoluxub. Xarici medianın yaydığı  xəbərə görə, bu səbəbdən siyasətçinin G-20 sammitindəki bütün görüşləri ləğv edilib.

Mövzu ilə bağlı politoloq Tural İsmayılov “Yeni Müsavat”a dedi ki, hazırda pandemiyanın sonlandırılması ilə bağlı müzakirələr gedir: “Dünyanın ən önəmli tibb alimləri artıq koronavirusun adiləşdiyini, insanın bunu adi soyuqdəymə simptomları şəklində keçirdiyini vurğulayırlar. Buna baxmayaraq, pandemiya mövzusundan siyasi riçaq kimi istifadə edilmə elementlərinə geniş şəkildə rast gəlirik. Təəssüflər olsun ki, bu gün pandemiyadan özlərinin iqtisadi hegemonluğunu təsdiqləmək üçün istifadə edən imperialist dairələr mövcuddur. Hansı ki, koronavirusun ən şiddətli dövründə  vaksin milliyyətçiliyi kimi qlobal ədalətsizliyə imza ataraq dünyanın kasıb və yoxsul bölgələrində peyvənd əldə edilmə qabiliyyətlərini xeyli aşağı salmışdılar. Hesab edirəm ki, Rusiya-Ukrayna savaşından sonra dünyanın iqtisadi xəritəsinin də yenidən formalaşdırılması prosesi baş verəcək və beynəlxalq beyin mərkəzləri bu prosesi istədikləri məcraya yönəltmək üçün koronavirus pandemiyasından bir siyasi riçaq kimi istifadə etməyə çalışacaqlar. Eyni zamanda pandemiyadan bəzi hegemon dövlətlər öz imperialist maraqlarını reallaşdırmaq üçün yararlanmağa çalışırlar. Daha əvvəlki dövrdə də biz gördük ki, pandemiya dövründə kasıb olan ölkələr daha da kasıblaşdı, dünya ehtiyatlarının böyük bir qismini əlində tutan siyasi qüvvələr isə həmin ehtiyatları daha da zənginləşdirmiş oldular. Amma istənilən halda yoluxmaların davam etdiyi də müşahidə edilir. Biz birmənalı şəkildə heç bir yoluxma olmadan pandemiya fonunun davam etdiyini söyləyə bilmərik. Amma dediyim kimi, yoluxmaların müqabilində pandemiyadan siyasi maraqlar üçün istifadə edildiyi görünür və bu da gələcək üçün çox təhlükəli tendensiyalardan xəbər verir”.  Pandemiyanın niyə bitməməsi sualını ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzinin (CDC) mütəxəssisləri də araşdırıb. CDC proqnozlarını nikbin adlandırmaq olmaz - ekspertlərin fikrincə, pandemiya ABŞ-da 2026-cı ildən tez bitməyəcək, bütün dünyada bu, daha iki il sonra baş verəcək.
Bir çox amerikalılar, xüsusən də ən azı iki dəfə peyvənd edilmiş və üç dəfə buster doza vaksin olunmuşlar COVİD-lə mübarizənin niyə bu qədər uzun sürdüyünü anlamırlar. Qeyd edilir ki, əslində koronavirusla bağlı mövcud vəziyyət praktiki olaraq 2021-ci ildən fərqlənmir, sadəcə olaraq, indi media COVİD-ə az diqqət yetirir. Və milyonlarla insan COVİD-19 -la bağlı xəbərlərə əhəmiyyət vermir. Belə ki, ötən həftə Oklahoma ştatında 4000 yeni koronavirusa yoluxma halı qeydə alınıb və gündə 12 ölüm halı qeydə alınıb. COVİD əsasən immun sistemi zəifləmiş və xroniki xəstəlikləri olan yaşlı insanlara təsir edir.
2020-ci ildə yalnız bir peyvənd alan və ya ümumiyyətlə, peyvənd olunmayan amerikalılar da risk altındadır. COVİD xəstələri sığortanın müalicəni əhatə etməməsindən şikayətlənirlər. Səhiyyə və İnsan Xidmətləri Departamenti (HHS) kəskin vəsait çatışmazlığı səbəbindən təminatı ləğv etmək məcburiyyətindədir. Bu həftə ekspertlər daha bir bədbin proqnoz veriblər - ABŞ-da “tripdemiya” gözlənilir. Yəni qrip və uşaqlar üçün son dərəcə təhlükəli olan üçüncü patogen COVİD-19-a əlavə olunacaq. Bu proqnozla əlaqədar olaraq, bütün böyüklərə və 5 yaşdan yuxarı uşaqlara gücləndirici peyvənd almaq tövsiyə olunur.
Bir müddət öncə isə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Fövqəladə Hallar Proqramının direktoru Maykl Rayan ölkələri koronavirusun yeni, daha təhlükəli ştamının yaranmasına hazırlaşmağa çağırıb. Bəyanat təşkilatın rəhbəri Tedros Adhanom Ghebreyesusun yaxın gələcəkdə pandemiyanın sona çatmasına icazə verdikdən dərhal sonra gəldi. Koronavirusla bağlı vəziyyətin sonda hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyini anlayaq. ÜST-in fövqəladə hallar proqramının direktoru Maykl Rayan bildirib ki, bütün ölkələrin səhiyyə sistemləri yeni növ koronavirus infeksiyasının yaranmasına hazır olmalıdır. O, növbəti mutasiyanın əvvəlkilərdən daha təhlükəli ola biləcəyini istisna etməyib. Bununla belə, Rayan dünyada COVİD-19-la bağlı vəziyyətin yaxşılaşdığı ilə razılaşıb. Bununla belə, o əlavə edib ki, bir çox ölkələrdə səhiyyə sistemləri hələ də infeksiya ilə mübarizəyə zəif hazırdır. Bundan əlavə, dünya əhalisinin əhəmiyyətli bir hissəsi peyvənd şəklində ondan qorunma almayıb.
Rusiyalı immunoloq, tibb elmləri namizədi Nikolay Kryuçkov isə bildirib ki, pandemiyanın sonunu qarşıdan gələn payız-qış mövsümündə gözləməyə dəyməz. Bununla yanaşı, ekspert 2023-cü ildə vəziyyətin normallaşacağını etiraf edib. “Bu, ən təhlükəli, ən ciddi SARS olacaq. Bizdə "SARS Kralı" olsa da, əsrlər boyu ən təhlükəli SARS infeksiyası mövsümi qripdir. İndi çox güman ki, bu, transformasiya olunmuş yeni koronavirus infeksiyası olacaq".
Ekspert xatırladıb ki, bir dominant ştamdan digərinə keçərkən virusun yoluxuculuğu həmişə daha yüksək olur. Bununla belə, ekspert hesab edir ki, bu baxımdan koronavirus demək olar ki, tavana çatıb. Eyni zamanda virusun patogenliyi - onun orqanizmdə yoluxucu proses törətmək qabiliyyəti - təxminən indiki səviyyədə qalacaq.