Paytaxt yolları həm sürücülər, həm də piyadalar üçün günü-gündən daha təhlükəli olur. Daxili İşlər Nazirliyinin məlumatına görə, bu ilin 10 ayı ərzində respublika ərazisində baş vermiş qəzaların 42 faizi, Bakı şəhərində isə 57 faizi piyadaların vurulması ilə nəticələnib ki, bunların da əksəriyyətində hər iki tərəf günahkardır.
Amma biz piyadaların həssaslığını nəzərə almalıyıq, çünki onlar heç nə ilə qorunmur. Əgər əvvəllər onlar üçün təhlükə əsasən avtomobillərdən gəlirdisə, son vaxtlar artan təhlükə qida çatdırılması şirkətlərinin və kuryer xidmətlərinin əməkdaşları tərəfindən istifadə edilən motosikletlər, mopedlər, skuterlər və hətta velosipedlərdən gəlir.
Ciddi karantin dövründə ərzaq çatdırılmasına tələbat xeyli artıb və bu gün də davam edir, ona görə də Bakının yollarında yuxarıda göstərilən nəqliyyat vasitələri çoxdur. Eyni zamanda, bir çox kuryerlər yol hərəkəti qaydalarına məhəl qoymadan tam sürətlə tələsirlər. Məntiq sadədir: nə qədər çox sifariş yerinə yetirilsə, kuryer bir o qədər çox pul qazanacaq. Onlar maşınların arasında manevr edir, əks zolaqda, səkilərdə şütüyür, yolda vəziyyətə nəzarət etmir, yalnız sifarişi tez bir zamanda yerinə necə çatdırmağı düşünürlər.
Nəticədə, yol qəzalarında kuryerlərin özləri, avtomobilləri zədələnmiş sürücülər, vurulan piyadalar əziyyət çəkirlər. Belə nəqliyyat vasitələri çox vaxt gözlənilmədən piyadanın qarşısına çıxır və toqquşmanın qarşısını almaq olmur.Son zamanlar daha çox vətəndaş motosiklet və çatdırılma xidmətinin mopedlərindən şikayətlənir. Bu günlərdə kuryer motosikl sürücüsü, qarşıdan keçən avtomobil üzündən görmədiyi yolu keçən qızı vurub. Qızın başı asfalta dəyib və çoxsaylı zədələr alıb. İndi qızın etiraf etdiyi kimi, yolun hər kəsişməsi onun üçün stress yaradır, xüsusən də motosikletlərlə tələskən kuryerləri görəndə.
Başqa bir paytaxt sakini bizimlə söhbətində şikayət edir: “Bu yaxınlarda məni də az qala motosiklet vuracaqdı. Yolu keçmək istəyirdim ki, qarşımda evakuator dayandı və onun yanında hərəkət edən bir motosiklet mənim bir addımlığımdan keçdi və uzaqlaşdı. Mən sadəcə şanslı idim. Problem ondadır ki, yollarımızda kim necə istəyir, elə də sürür. Dostumu isə bu yaxınlarda velosipedlə kuryer az qala yıxacaqdı”.
Və belə hallar daha çox olur. Kiminsə bəxti gətirib, təhlükə heç olmasa indilik yan keçib, kiminsə yox.
Həkim-travmatoloq Sənan Tağıyevin AYNA-ya dediyinə görə, yol qəzalarında alınan xəsarətlərə yüksək enerjili xəsarətlər deyilir: “Bir qayda olaraq, omba sümükləri zədələnir, beyin travması baş verir. Daxili orqanlara gəldikdə, dalağın yırtılması daha çox baş verir, qaraciyər və beyin zədələnməsi halları da olur. Çox vaxt qurbanlar bu xəsarətlərin hamısını birdən alırlar”.Qeyd edək ki, velosipedlərdə dövlət qeydiyyat nişanı yoxdur və bu, hadisə yerindən qaçdığı halda günahkarın tapılmasını çətinləşdirir. Belə nəqliyyat vasitələrinin sürücülərinin sayının çoxluğuna görə yol verdiyi qayda pozuntularına yol polisi operativ reaksiya göstərmir.
“Sürücülərin Maarifləndirilməsinə Yardım” İctimai Birliyinin sədri Fazil Məmmədov AYNA-ya şərhində bildirib ki, moped və motosiklet problemi həmişə mövcud olub, lakin indi yollarda bu cür nəqliyyat vasitələrinin sayının çoxalması səbəbindən vəziyyət daha da pisləşib: “Söhbət qaydalara əməl edilməməsindən və qanunvericilik bazasının tam formalaşmamasından gedir. Sürücülərin və piyadaların hüquq və vəzifələri var. Piyada piyada keçidlərində yolu keçməli və ilk növbədə onun yolu keçməsinə mane ola biləcək nəqliyyat vasitələrinin olmadığına əmin olmalıdır. Sürücü də öz növbəsində yol hərəkəti qaydalarına əməl etməyə və onun maneə ilə toqquşmamasına şərait yaradan sürətə əməl etməyə borcludur”.
“Əgər kəsişmədə işıqfor yoxdursa, deməli əsas yol piyadanındır. Qabaqda gedən avtomobil əyləci basırsa, onun yanından keçməyə çalışmaq lazım deyil, çünki böyük ehtimalla, piyada birinci maşının qarşısından yolu keçir. Çox vaxt kuryerlər buna məhəl qoymur və bu, qəzaya səbəb olur. Ən çox gənclər kuryer işləyirlər, onların çoxu ehtiyatsızdır, bütün riskləri və məsuliyyətlərinin miqyasını dərk etmirlər. Özlərini və ya kimisə öldürə və ya yaralaya biləcəklərini dərk etmədən, mümkün qədər çox sifariş çatdırmaq üçün sürətlə sürməyə çalışırlar”, - deyə müsahibimiz vurğulayıb.
Qeyd edib ki, yol hərəkəti qaydalarına məhəl qoymamaq piyadanın və sürücünün özünün sağlamlığının zədələnməsi və maddi itkilər deməkdir: “Çünki əzilən halda tibbi xidmətlərə, nəqliyyat vasitələrinin təmirinə pul ödəməli olacaqsınız. Cəzasızlıq məsuliyyətsiliyə səbəb olur və problem ondadır ki, burada velosiped sürənlər ən vacib olanı – cəzanın qaçılmazlığını hiss etmirlər”.
Məmmədovun sözlərinə görə, mühərrikin həcmi 50 kubsantimetrdən çox olmayan motosiklet üçün lisenziya tələb olunmur: “Kuryer tərəfindən bədbəxt hadisə baş verərsə, məsuliyyətin bir hissəsi onun işlədiyi şirkətin üzərinə düşməlidir. İşəgötürənlər də sifarişin müştəriyə necə çatdırılmasına görə məsuliyyət hiss etməlidirlər. Bundan əlavə, deyək ki, kuryer qəzaya düşüb, sifarişi müştəriyə çatdırmayıbsa, şirkətin reputasiyası zədələnəcək”.“Bəzi şirkətlər kuryerləri minik vasitəsi ilə təmin edir, bəziləri artıq öz minik vasitəsi olan kuryerləri işə götürür. Kuryerləri işə götürən şirkətlər moped və motosiklet sürənlərdən sürücülük vəsiqəsini tələb etməlidirlər və bu, Əmək Müqaviləsində nəzərdə tutulmalıdır. İnzibati orqanlar tərəfindən nəzarətin zəif olmasında da problem var. Bəzən yolayrıcının yaxınlığında dayanmış avtomobillər görünüşə mane olur, baxmayaraq ki, yolayrıcından əvvəl və sonra 5 metrdən yaxın məsafədə park etmək qadağandır. Yol polisi hər qəzanı araşdırmalıdır, indi hər yerdə videokameralar var. Yol təhlükəsiz olmalıdır, ekstremal attraksiona çevirilməməlidir”, - deyə mütəxəssis fikrini yekunlaşdırıb.
