Xəbər verdiyimiz kimi, bu günlərdə Türkiyə Böyük Millət Məclisi Uyuşdurucu və Maddə Bağlılığı Araşdırma Komissiyasının iclasında iştirak edən Diyanət İşləri Başkanlığı Din Xidmətləri Şöbəsinin rəhbəri Bünyamin Albayrak məscid imamlarının meyxanələri, yəni alkoqollu içki içilən məkanları - barları, gecə klublarını gəzərək içkinin zərərlərini anlatmasının gərəkli olduğunu bildirib. Sözügedən Komissiyanın başqanı, AKP Mərsin millət vəkili Yılmaz Tezcan da din xadiminin təklifini dəstəkləyib.
Görəsən, tarixən Türkiyə və yaxud Azərbaycanda, ümimiyyətlə İslam dünyasında belə bir təcrübə olubmu? Ruhanilərin, din adamlarının içki, eyş-işrət məclislərinə təşrif buyuraraq oradakı əyyaşlara moizə oxuması nə dərəcədə doğrudur?
Moderator.az əməkdaşının məsələyə münasibət bildirmək üçün müraciət etdiyi tanınmış ilahiyyatçı-şair Hacı Qubad Həsənzadə bunları söylədi:
“Doğrudur, B.Albayrağın da xatırlatdığı nəhy əz-münkər və əmr bə-məruf, yəni insanları pis əməllərdən çəkindirmək və yaxşı əməllərə dəvət etmək, firuid-dində - İslam dininin vacibatında namaz, oruc, xüms, zəkat və s. sırasında yer almışdır. Bu gün ona “ictimai qınaq” da deyirlər. Tutaq ki, mən bir səhv hərəkət etdim, əgər dostum, qonşum, başqa birisi, bir sözlə, ətrafımdakı insanlar həmin hərəkətimin səhv, günah olduğunu anladır və irad edərsə, mən istər-istəməz həmin davranışdan uzaqlaşaraq onu bir daha təkrar etməmək məcburiyyətindəyəm. Ancaq qınaq, danlaq olmadığı halda həmin əmələ yenə də davam edəcəyəm. İslamın bu vacibatı şübhəsiz, həqqdir. Amma Türkiyənin bəzi dindar və deputatlarının təklif etdiyi kimi, din xadimi, yaxud digər bir ruhaninin kütləvi içki, eyş-işrət məkanlarına gedərək oradakı insanlara içkinin zərərindən danışması, onları bu haram vərdişlərdən, əməllərdən çəkindirməyə çalışması əmr bə-məruf və nəhy-əz münkərin şərtləri və gerçəkliklə uyğunlaşan bir məsələ deyildir. Təsəvvür edin ki, el, xalq arasında böyük nüfuza malik olan bir əmmaməli, saqqallı axund, yaxud bir ruhani hamının sərxoş olduğu, digər nalayiq davranışlar nümayiş etdirilən bir gecə klubuna daxil olur və başlayır həmin insanlara moizə oxumağa. Bunun hansı müsbət nəticəsi ola bilər? Əksinə, həmin din xadiminə qarşı elə bir hörmətsiz hərəkətlər edərlər ki, bunun pisliyi yaxşılığından qat-qat çox olar. Azca düşüncəsi, bəsirəti olan hər bir kəs anlayar ki, nəhy əz-münkər və əmr bə- mərufun belə bir tətbiqi tamamilə əks nəticə verər. Çünki həmin müddəanın tətbiqi üçün münbit, şəri qaydalara uyğun şərait və məkan olmalıdır. Əgər din xadimi və ya bir inanclı hər hansı bir haram əməl icra olunan məclisə daxil olub oradakı haramı aradan qaldıra bilməyəcəksə, oraya getməməli, özü ilə bərabər dinimizi də hörmətdən salmamalıdır. Sözü gərək əhlinə deyəsən və məqamında, məkanında deyəsən...”
İlahiyyatçı istənilən cəmiyyətdə zərərli, vərdişlərin, haram, qanunsuz əməllərin qarşını öncədən almağın, yəni düzgün qurulmuş təlim, təhsil və ictimai təbliğatla onların profilaktikasıyla məşğul olmağın, xüsusən məktəblərdə İslamın əxlaqi dəyərlərinin tədris olunmasının vacibliyini vurğuladı:
“Bildiyimiz kimi, dinimizin cəmiyyətdə haramların, pis əməllərin qarşısını almaq üçün bir çox tərbiyə üslub və üsulları vardır. Amma qəribədir ki, biz həmin üsulları öncədən cəmiyyətimizə tətbiq edib profilaktik tədbirlər görmək əvəzinə, yaxud belə təhlükələri görüb öncədən həyəcan təbili çalmaq yerinə, artıq bıçaq sümüyə dirənəndən, yəni hər hansı bir sahədə haramçılıq, pislik, qanunsuzluq baş alıb gedəndən sonra ayılıb hərəkətə keçirik. Biz niyə vaxtında, orta məktəblərin aşağı siniflərindən başlayaraq o qəlbi, zəkası hələ saf, təmiz olan uşaqlarımıza hər hansı bir məzhəbçilkdən uzaq olmaqla, dinimizin bəşəri, əxlaqi gözəlliklərini, Quranın müqəddəs ayələrini, Peyğəmbərimizin(s), onun pak Əhli-Beytinin (ə) hikmətli, insana paklıq, halallıq, mənəvi və cismani təmizlik aşılayan kəlamlarını, həyatlarından ibrətamiz nümunələri təlim etmirik? Əgər bunu etsək, biz vətəndaşlarımızı yetkin yaşlarına yetişəndə bir çox zərərli vərdişlərdən, o cümlədən alkoqolizm və narkomaniyadan da öncədən uzaqlaşdıra bilərik...
İkincisi, nədən telekanallarımızda bu qədər saysız-hesabsız bayağı, mənasız verilişlər vermək əvəzinə, oraya savadlı, nurani din alimlərimizi dəvət edərək müxtəlif tərbiyəvi, əxlaqi, həyati mövzuların müzakirə olunacağı verilişlərin sayını çoxaltmırıq...”
“Təəssüf ki, bütün bu deyilənləri etmirik, sonra da şikayətlənirik, haray qaldırırıq ki, filan problem niyə yarandı, içki düşkünlərinin, narkomanların sayı niyə çoxaldı. Atalarımız çox yerində deyib ki, “nə tökərsən, aşına – o da çıxar qaşığına”... Vaxtında “aşımıza” dəyərli, faydalı nəsnələr qatmalıyıq ki, sonra da “qaşığımıza” çıxanları görəndə peşimançılıq çəkməyək...”-deyə Hacı Qubad Həsənzadə bildirdi.
Sultan Laçın