Kreml Qarabağda Afrin əməliyyatı kimi bir əməliyyata “yaşıl işıq” yandıra bilər

Natiq Miri: “Paşinyanın komandası əvvəlkilərdən fərqlənməyəcək, çünki...”

Ermənistanın yeni baş naziri Nikol Paşinyan komandasını formalaşdırmağa başlayıb. Fövqəladə hallar naziri vəzifəsini icra edən David Tonoyan ölkənin müdafiə naziri təyin edilib. Xarici işlər nazirini ölkənin prezidenti təyin etsə də, bu vəzifə sahibinin müəyyənləşməsində də baş nazir əsas rol oynayıb. İşğalçı dövlətin rəhbəri Armen Sərkisyan Ermənistanın BMT yanındakı nümayəndəsi Zoqrab Mnatsakyanı XİN rəhbəri təyin edib.

Mnaçakyan 1991-ci ildən Xarici İşlər Nazirliyində işləyib. O, 2011-2014-cü illərdə xarici işlər nazirinin müavini olub. 2014-cü ildən Ermənistanın BMT yanında daimi nümayəndəsi işləyib.

Ekspertlər hər bir ölkə üçün əsas vacib qurumlar sayılan XİN və Müdafiə Nazirliyinə Ermənistandakı təyinatları birmənalı dəyərləndirirlər. Onlar hesab edirlər ki, bu təyinatlar düşmən ölkənin xarici və müdafiə siyasətində mühüm rol oynamayacaq, Ermənistan əsl xislətini bundan sonra da nümayiş etdirəcək. Paşinyanın öz komandasını formalaşdıra bilib-bilməyəcəyi barədə fikirlər isə müxtəlifdir. Əksəriyyət parlamentdə deputatların sayı baxımından böyük səs çoxluğu ilə hələ də əvvəlki Serj Sərkisyan rejiminə uduzan yeni baş nazirin ciddi çətinliklərlə üzləşəcəyini, komandasını formalaşdıra bilməyəcəyini düşünür.

Politoloq Natiq Miri hesab edir ki, Paşinyanın da dediyi kimi, Ermənistanın xarici siyasətində bundan sonra da ciddi dəyişikliklər olmayacaq: “Paşinyan anlayır ki, ciddi fundamental dəyişikliklər Ermənistan üçün çox böyük faciəyə gətirib çıxara bilər. Çünki xarici siyasətdə dəyişiklik dolayısı ilə Qərbə inteqrasiya xəttidir ki, bu da Rusiyanın orbitindən Ermənistanın çıxarılmasını hədəfləyir. Lakin Rusiyadan gələn mesajlar bunun əksini göstərir ki, yaxın zaman kəsiyində Ermənistan Kremlin orbitindən çıxa bilməyəcək. Açığı, Paşinyanın Rusiya rəhbəri Vladimir Putinlə görüş öncəsi verdiyi açıqlamalar da bir daha göstərir ki, Serj Sərkisyan rejiminin yürütdüyü xarici siyasətdən, xüsusilə, Rusiya ilə bağlı siyasətdən kənar siyasətin yürüdülməsi mümkün deyil. Çünki Paşinyan anlayır ki, rəsmi Moskvanın onun ölkəsinə bütün sahələrdə təsir imkanları çox böyükdür. Rusiya istənilən an Ermənistanda ictimai, siyasi vəziyyəti gərginləşdirə bilər. Hətta hərbi çevrilişlə iqtidarı dəyişdirmək imkanları da böyükdür. Ən nəhayət, Paşinyan yaxşı başa düşür ki, Suriyanın şimalındakı Afrin əməliyyatı kimi yeni bir əməliyyatın aparılması üçün Dağlıq Qarabağa ”yaşıl işıq" yandırıla bilər. Bu baxımdan Ermənistanın bundan sonra xarici siyasətində heç bir dəyişiklik olmayacaq. Əksinə Paşinyan daha çox çalışacaq ki, Ermənistan üçün yeni iqtisadi yastıqlar müəyyən etsin. Bunun üçün də yeni mənbələrin, qaynaqların tapılmasına ehtiyac var. Ordunun gücləndirilməsi üçün çox böyük maliyyə vəsaiti lazımdır. Bu vəsait də işğalçı ölkədə yoxdur. Paşinyan bəzən boğazdan yuxarı danışanda sözün həqiqi mənasında nə Rusiya, nə də Qərb ekspertləri bunu ciddi qəbul etmirlər. Büdcəsi iflas həddində olan bir ölkənin baş naziri bu cür danışmamalıdır. Əgər danışırsa, onu ciddi bir siyasi şəxs olaraq dəyərləndirmirlər. Paşinyanın bu çıxışları ictimai rəyə hesablanmaqdan başqa bir şey deyil. Qısamüddətli eyforiya bir neçə aydan sonra sürətlə əriyəcək. Bu baxımdan Paşinyanı Azərbaycan cəmiyyəti gözündə böyütməli deyil. Çünki Rusiya və Qərbdə ona ciddi bir fiqur kimi baxmırlar".

Politoloq Paşinyanın komandasının əvvəlkilərdən fərqlənməyəcəyini düşünür: “Paşinyan Serj Sərkisyan kimi Rusiyanın əli ilə hərbi çevrilişlə hakimiyyətə gəlməyib. Bu, çox önəmli faktordur. Bu baxımdan Paşinyan Kreml qarşısında hesabatlı deyil. O, əvvəlki Sərkisyan rejimindən fərqli olaraq bir sıra demokratik islahatlar keçirməyə çalışacaq. Bu islahatlar, eyni zamanda, Ermənistan ordusuna da sirayət edəcək. Bilirsiniz ki, Paşinyanın xalqa verdiyi əsas iki vəddən biri korrupsiya ilə mübarizədir. O da Saakaşvili kimi qısa müddətdə Ermənistanda korrupsiyanı aradan qaldırmaq istəyir. Bu yöndə müəyyən çətinliklər olsa da, əgər siyasi iradə olarsa, xalqın ciddi dəstəyi ilə iqtisadiyyatdakı monopoliyanı, dövlətdə olan korrupsiyanı aradan qaldırmaq mümkün olacaq. Bu, erməni ordusuna da sirayət edə bilər ki, bu da Ermənistanın ordusunun ən spesifik xüsusiyyətlərdən biridir. Çünki bu ordu korrupsiyaya bulaşmış ölkələr sırasında ön yerlərdən birini tutur. Bunları edə bilsə, əvvəlki illərə nisbətdə Ermənistan ordusunda müəyyən nizam-intizam yarana bilər. Son təyinatlar göstərdi ki, Paşinyanın ciddi kadr potensialı yoxdur. Bu baxımdan Sərkisyanın komandasından da yeni hökumətdə yer alanlar olacaq. Nəticədə ictimai rəydə yeni demokratik hökumətin mövqeyi bir qədər azalacaq. Paşinyanın ən böyük problemi parlamentdə olacaq. Çünki burada əsas çoxluq əks düşərgəyə aiddir. Bu çoxluq nəticəsində Paşinyan əsas olan növbədənkənar parlament seçkilərini keçirməyə və konstitusiyaya uyğun olan Seçki Məcəlləsinə dəyişikliklər edə bilməyəcək. Ermənistanda bu iki məsələni həyata keçirmək üçün parlamentin yarısından çoxunun səsi lazımdır. Bu da 66 səs edir ki, onu da Paşinyanın indiki vəziyyətdə əldə etməsi mümkün deyil. İkinci mərhələdə 59 səslə baş nazir müəyyən olunub. Belə bir vəziyyətdə 70-ə yaxın səslə növbədənkənar parlament seçkilərinə getmək və Seçki Məcəlləsinə dəyişikliklər etmək mümkünsüzdür. Yeni hökumət parlamentdə yeni proqram çıxarsa - hansı ki çıxarmalıdır - düşünürəm ki, bu proqram çərçivəsində iki məsələni həyata keçirmək istisna olacaq. Müxalifətdə olan Respublikaçılar Partiyası hər iki məsələnin proqramdan çıxarılmasını tələb edəcəklər. Bunlar olmazsa, Paşinyanın yeni proqramı parlamentdə təsdiq olunmayacaq. Bu da yeni hökumət üçün böyük problemlər yaradacaq. Parlamentdə anlaşmaya ehtiyacın olduğu göz önündədir. Bu anlaşma da iki məsələnin istisnası ilə mümkündür. Yeni parlament seçkilərində çoxluğu qazanmadan Paşinyanın Ermənistanda ciddi dəyişikliklər edə biləcəyini düşünmürəm”.(“Yeni Müsavat”)