Bakıda və regionlarda ağacların kütləvi olaraq qırılmasının müzakirə edildiyi  bir vaxtda oxşar hadisə Xaçmaz rayonunda baş verdi. Bu dəfə fərdi sahibkarın özünə məxsus olan təsərrüfat obyektində 10 hektara yaxın olan 20 illik alma bağını məhv etməsi xəbəri yayıldı. Qeyd edək ki,  Xaçmaz rayon Arzu kənd sakini Nazim Məmmədovun ağacları məhv etməsinə səbəb  almanın qiymətinin aşağı olmasına etirazı olub. O, alma ağaclarını traktorla kökündən çıxarıb. 

Bu hadisə ağacların qırılmasına görə məsuliyyət məsələsini ortaya çıxardı. Hansı hallarda ağacların kəsilməsinə görə vətəndaşlar  məsuliyyət daşıyır? Məsələyə  aydınlıq gətirən Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin mətbuat xidmətinin rəhbəri İradə İbrahimova  bildirib ki, vətəndaş ağacı özü əkibsə belə, həmin ağac onun həyətyanı sahəsindən kənardadırsa, onda onu kəsmək üçün mütləq torpaq mülkiyyətçisinə (yerli bələdiyyə, icra hakimiyyəti və s) müraciət etməlidir. Həmin qurumların ETSN-yə müraciətindən sonra nazirliyin mütəxəssisləri ağacın mövcud vəziyyətini öyrənmək üçün ağaca yerində baxış keçirir. İnsan həyatına və vətəndaşın əmlakına təhlükə törədəcəyi baxımından ağacın kəsilməsi, yaxud köçürülməsi zərurəti yaranarsa, müvafiq rəy verilir. Rəyin icrası yerli yaşıllaşdırma idarəsi tərəfindən icra edilir.

Ümumilikdə yaşıllıqların qorunub mühafizə edilməsinin "Yaşılllıqların mühafizəsi haqqında" qanunla tənzimləndiyini deyən İ.İbrahimova əlavə edib ki, vətəndaşların həyətyanı və bağ sahələrindəki ağacları kəsə bilməsi üçün həmin ərazinin vətəndaşın mülkiyyətinə aid olması barədə təsdiqedici sənədləri olmalıdır. Əgər həyətyanı torpaqların, bağ sahəsinin sənədi, xüsusi mülkiyyətə dair dövlət reyestrindən çıxarış sənədi varsa, ağac vətəndaş tərəfindən kəsilə bilər. Amma bu sənəd yoxdursa, onun ağac kəsməsi qanunvericiliyə ziddir.

Nazirlik rəsmisi bildirib ki, yaşıllıqların qanunvericiliyə zidd olaraq kəsilib götürülməsi və zədələnməsi ilə əlaqədar törətdikləri inzibati xətaya görə təqsirkar şəxslər İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 253.2, 253.3.1-253.3.3, 253.4, 253.5.1-253.5.3 və 253-1.1-253-1.4-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş inzibati məsuliyyətə cəlb edilirlər. Törətdikləri inzibati xətanın mahiyyətindən və yerindən asılı olaraq, tikinti və abadlaşdırma istisna olmaqla, yaşıllıqların məhv edilməsinə görə fiziki şəxslər 2000 manat, vəzifəli şəxslər 4000 manat, hüquqi şəxslər 25000 manat məbləğində, tikinti və abadlaşdırma zamanı hər bir ağac və kolun məhv edilməsinə görə fiziki şəxslər 2200-3000 manat, vəzifəli şəxslər 5000-7000 manat, hüquqi şəxslər 35000-45000 manat məbləğində cərimə edilirlər. Həmçinin yaşıllıqların zədələnməsi ilə bağlı müvafiq olaraq fiziki şəxslər 100-300 manat, vəzifəli şəxslər 200-600 manat, hüquqi şəxslər 1000-3000 manat məbləğində, yaşıllığın mühafizəsi haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə inzibati xətanın mahiyyətindən asılı olaraq, fiziki şəxslər 1000 manat, vəzifəli şəxslər 1000-3000 manat, hüquqi şəxslər 3000-10000 manat məbləğində cərimə olunurlar.

İ.İbrahimova qeyd edib ki, yaşıllıqların məhv edilməsinə görə təbiətə dəymiş ziyan Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə təsdiq edilmiş "Yaşıllıqlara dəymiş ziyanın hesablanması və ödənilməsi Qaydası"na əsasən hesablanılır. Qaydaya əsasən, məhv edilən ağacların diametri əsas götürülür, dəymiş ziyanın məbləği "tikinti və abadlaşdırma istisna olmaqla" və "tikinti və abadlaşdırma məqsədilə" qanun pozuntuları üzrə hesablanır. Cinayət Məcəlləsində edilən dəyişikliyə uyğun olaraq, dəymiş ziyanın məbləği 1000 manat olduqda cinayət tərkibi hesab edilir. Belə olan halda, təqsirkar şəxslərin cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməsi üçün toplanmış sənədlər prokurorluq orqanlarına göndərilir. İ.İbrahimova qeyd edib ki, qeyd olunan qaydalar, inzibati cərimə və ziyan tətbiqi xüsusi mülkiyyətdə olan həyətyanı və bağ sahələrində yerləşən yaşıllıqlara şamil edilmir. Göründüyü kimi, yaşılıqlara ziyan vurulmasına görə, İnzibati Xətlar Məcələsində müvafiq cərimələr nəzərdə tutulur ki, bu hətta vətəndaşların öz əkdiyi ağacı belə kəsməsinə şamil edilir. Digər tərəfdən, isə paytaxtda xüsusi obyektlərin tikilməsi məqsədi ilə yaşıllıqlar kütləvi halda məhv edilir, bölgələrdə qəsdən ağacların dibinə kislota tökülərək, onların qurudulması ilə bağlı xəbərlər yayılır. 

Həyətyanı sahədən kənar şəxsi təsərrüfatda ağacların qırılması məsuliyyət yaradırsa bəs, bu kimi halların məsuliyyəti  kimin üzərinə düşür?

Digər tərəfdən, Xətai rayon Əhmədli qəsəbəsində Nəsrəddin Tusi küçəsində vətəndaşların hələ illər öncə saldığı yaşıllığın suyu “Azərsu” ASC tərəfindən kəsilib. ASC  100-lərlə ağaca sayğacsız su vermək istəmir. Sakinlərin ağacların quruması ilə bağlı  çaldığı  həyacan təbilə səs verən hansısa qurum tapılmır. Ağacların qurumasının məsuliyyətini nə “Azərsu”, nə müvafiq icra hakimiyyəti, nə də adıçəkilən nazirlik öhdəsinə götürmür.(Cebhe.info)