Cənub qonşumuz “Müsəlman Birliyi” və Taleh Bağırzadənin yerini doldurmağa çalışır - təhlil

İctimaiyyətə bəlli olduğu kimi, Tale Bağırzadənin başçılıq etdiyi “Müsəlman Birliyi” adlanan radikal qruplaşmanın üzvlərinə məhkəmə tərəfindən həbs hökmü çıxarılıb.


Məhkəmə hökmünün verilməsi ərəfəsində və sonrakı günlər ərzində müəyyən çevrələrin fəallığının artması müşahidə edilir. Bu fəallıq internet və sosial mediada daha çox diqqəti cəlb edir.

Əvvəl fəallaşmanın xronologiyasını nəzərdən keçirək.

1. Uzun müddətdən bəri unudulmuş, Gəncə imamzadəsinin axundu Tahir Abbasov (Tahir Qarabaği) qəfildən mediada peyda olub, 27 il əvvəlki Qanlı yanvar hadisələri zamanı xüsusi xidmətləri olması haqda xatirələrini bölüşməyə başlayır. Hərçənd 20 Yanvar hadisələrinin canlı şahidləri hələ ki sağdır və Vəkil Hacıyev, Firuz Haşımov, Tahir Qarabaği kimilərinin rolunu heç də birmənalı qiymətləndirmirlər. Bu sıralamada DTK-nın o zamankı şefi Vaqif Hüseynovla “şəxsi dostluğunun” olduğunu sonradan xatırlayanlar da olacaqdı, amma bunu hələ də xatırlamaq istəməyənlər var. Lakin bu bir faktdır ki, Tahir Qarabaği milli azadlıq hərəkatının kommunist sovetlərə qarşı azadlıq mübarizəsinə “cihad”, din müharibəsi elementləri qarışdırmaq üçün bütün cəhdlərə əl atdı, sovet ideoloqlarına görüntülü və faktiki arqumentlər və bəhanələr təşkil etdi.

Gəncə merinin “imamzadəyə hörmətsizlik etməsi”, “şiələri sıxışdırması” haqda dezinformasiyalar axundun sayəsində bu günlər yenidən tirajlandı. Biz də bu məmuru sevmirik və hər zaman tənqid hədəfimizdə olub. Lakin onun bu dəfə hədəfə götürülməsi tamamilə başqa məqsədlərə xidmət edir.

Elə bu yerdəcə xatırladaq ki, ötən il Gəncə haqda həqiqət payı çox aşağı olan belə xəbərlər Nardaran hadisələri ərəfəsi və sonrakı günlərdə də uzun müddət gündəmdə saxlandı; hətta iddia edə bilərik ki, o hadisələrin katalizatorlarından biri kimi rol oynadı.

Azərbaycanın Qərb və Şimal -Qərb bölgələrinə tarixi yaxınlıq, eləcə də vaxtilə quberniya mərkəzi olması səbəbindən Gəncə həmişə fərqli islami, həmçinin provoslav və protestant icmalarının birgə yaşadığı məkan kimi tanınıb. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması zamanı ilk paytaxtın Gəncə olması isə bu şəhərin azərbaycanlıların yaddaşında milli mərkəz kimi qalmasına səbəb olub. İndi kimlərsə Azərbaycanın ikinci böyük şəhərinin milli mədəni mərkəz statusunun, çoxkonfessiyalılıq ənənəsinin üstündən xətt çəkib “şiəliyin mərkəzi” kimi tanıdılmasına xüsusi canfəşanlıq edir. Onsuz da Gəncə tarixən inanclı kəsimin, vətənpərvər cəfərilərin və digər təriqət təmsilçilərinin iç-içə, qardaşca yaşadıqları şəhər olub. O zaman nədir bu haray-həşir və iddia kirliliyi? Bəlkə Bakı və Bakı ətrafında reallaşdırıla bilməyən planlar indi Gəncəyə transfer edilir?

2. Daha bir önəmli detal: yanvarın 19-da İran İslam Respublikasının Azərbaycandakı səfirinin ikinci katibi Mehdi Arifzadə REAL hərəkatının mənzil-qərargahında təşkilatın rəhbərliyi - icraçı direktor Natiq Cəfərli və İdarə Heyətinin üzvləri Azər Qasımlı və Erkin Qədirli ilə görüşür. Görüş və onun konspirologiyası haqda mediada son günlər çox yazıldığından təfərrüata varmırıq. Sadəcə, xatırladaq ki, hələ 2015-ci ilin yanvarında “Müsəlman Birliyi”nin yaradılacağı elan olunandan bəri iki hərəkat arasında isti münasibətlər sezilirdi. Qurumlardan bir-birinə dostyana desant transferləri də qeydə alınıb. Məsələn, keçmiş “realist” , sosial şəbəkələrdə Müslüm Abdullah kimi tanınan şəxs hazırda ifrat radikallığı, Türkiyəyə, dünyəvi dövlət modelinə qarşı barışmaz mövqeyi, İrana “aşırı simpatiyası” ilə tanınır.

Qəribədir ki, Nardaran hadisələrinin ən qızğın vaxtı yuxarıdakı görüşdə iştirakçı olaraq adıçəkilən REAL-ın “liberal vətəndaş millətçisi”nin teokratiya tələblərinin demokratiyaya zidd olmadığını “əsaslandıran” “Talehvari tezis”i dərc olundu. Son görüşdən sonra isə REAL-ın rəhbərlərindən Natiq Cəfərli, transmilli nəqliyyat və enerji layihələri və onların həyat keçirilməsində İranla əlaqələrin çox vacib olduğu haqda açıqlamalar verdi. Əslində bu məsələdə haqlıdır da. Amma bunu konspiroloji qaydada, necə deyərlər, pünhan-pünhan niyə müzakirə edirlər? İstər-istəməz Bakı-Tiflis-Ceyhanın tikintisi ilə bağlı marşrut seçilməsi ərəfəsində İran səfirliyində analoji post tutan Mehdi Sübhaninin partiyalar və media orqanları ilə “səmimi görüşləri”, İran marşrutu ilə bağlı müxalifətdən və mediadan ibarət lobbi yaratmaq təşəbbüsləri yada düşür.

3. Lənkəranlı ruhani kimi təqdim edilən Tohid İbrahimbəylinin və Doktor Gəncəvi kimi təqdim edilən şəxsin Azərbaycan rəsmilərinin təhqir olunduğu müraciətləri yayılır.

4. Diqqət çəkən digər nüans isə budur ki, hazırda sosial şəbəkələr üzərindən Tale Bağırzadənin tərəfdarları “radikal şiələri Hacı Şahin Həsənlinin ətrafında birləşməyə” dəvət edir. Bunu sonuncu şəxsin inadla anti-dövlət mövqeyinə çəkilməsi cəhdinin davamı hesab etmək olar. Belə ki, o gah “ümumi yola xəyanət”də ittiham edilir, gah da seçdiyi yolunun təqiyyə olduğu və “şiə etiqadını qorumaq üçün məqbul yol izlədiyi” təqdir olunur.

Sadalananlardan belə nəticə hasil etmək olar ki, T.Bağırzadədən sonra mötədil inanclılara yenə də səhnə verməmək üçün radikal dindarları yönəldəcək “lider” boşluğunun kompensasiya edilməsinə çalışılır. Kim olur-olsun, din və cəfərilik adına mötədillər ortada olmasın; mütləq və mütləq radikal obrazda biriləri çıxsın səhnəyə və Azərbaycan dövləti, iqtidarı, hətta müxalifəti, mediası barədə ən kəskin təhqir və iddiaları ortaya qoysun, aralıq qızışsın...

Fəallaşma yeni mediada da hiss olunur. Xüsusən bilavasitə cənub qonşumuzdan idarə olunan nur-az.com, aztabriz.irib.ir, qafqaz.ir kimi saytlar və Əhli Beyt İnformasiya Agentliyi (azl.abna24.com) Azərbaycan dövlətinə qarşı daha çox radikal mövqe təbliğ edirlər.

Sonuncu agentlik Gürcüstan üzərindən www.ahlibeyt.ge saytı vasitəsilə də Azərbaycan dindarlarına xitab edir. Bununla yanaşı, liderxeber.az, vetenugrunda.az, yukselis.info, xebername.info, xeberman.az, eastnews.org kimi saytlarda da Tale Bağırzadə və dəstəsinin müdafiəsi istiqamətində yazıların sayı artmışdır.

Türkiyədə yayımlansa da, İranla bağlı hesab edilən rasthaber.com, 7sabah.com.tr saytları, On4 və Kanal 12 telekanalları da Azərbaycanın radikal dindarlarını hədəfə alan veriliş və yazılar yayımlayır. Adı çəkilən hər iki kanal İnteraz TV və Azərbaycanda internet üzərindən yayımlanan Qlobal TV ilə əməkdaşlıq edirdi. Yanvarın sonlarında Türkiyədə sözügedən telekanalların yayımı ləğv edildi.

Həmin informasiya resurslarında və sosial şəbəkələrdə yerləşdirilən yazıların, o cümlədən Tohid İbrahimbəylinin qeyd olunan müraciətlərin mətninin qrammatik quruluşu və terminoloji bazası onların fars dilində və ya farsca təhsil almış şəxslər tərəfindən yazıldığını söyləməyə əsas verir. Həm də T. İbrahimbəylinin müraciətində İranın ali dini lideri Seyid Əli Xamneyi və Azərbaycan Prezidenti arasında baş tutduğu iddia edilən mükalimə yer alır. Belə bir mükalimə rəsmi informasiyalarda verilmədiyindən onun mətninin və ya imzalanmaq üçün hazır müraciətin T. İbrahimbəyliyə hardan ötürüldüyünü müəyyənləşdirmək elə də çətin deyil.

Görünür, Azərbaycan ictimaiyyəti və mediası belə avantüraların, ictimai rəylə manipulyasiya cəhdlərinin qarşısını vaxtında almağa hazır olmalıdır. Burada ən böyük vəzifə isə mötədil inanclı kəsimə, vətəninə, dövlətinə bağlı media quruluşlarına, ziyalılara düşür.

Azərbaycan xalqı öz inancına və dininə bağlı xalqdır. Onun bu bağlılığını 70 illik dinsiz sovet rejimi də qıra bilməyib. Lakin bu xalqa kənar paytaxtlarda formalaşan ideologiyalar və dini liderlər lazım deyil. İstər vəhhabi, nurçu, fətullahçı və sair olsun, istərsə də sünni, yaxud da şiə - hər hansı xarici paytaxtlara bağlı radikal təlim və təhriklər milli təhlükəsizliyimizin təhdiddir və çox kəskin şəkildə cavabını almalıdır.

Elşad MƏMMƏDLİ,
"Yeni Müsavat"

---

---